16.02.2022

Դասարանական աշխատանք

Նախադասության տեսակներն ըստ հաղորդակցման նպատակի 

1. Պատմողական- նպատակը տեղեկատվություն հաղորդելն է: 
2. Հարցական
3. Հրամայական
4. Բացականչական

Տրված են նախադասություններ, նշի՛ր տեսակները.

• Ավա՜ղ, ոչինչ փոխել չենք կարող:-Բացականչական
• Ո՞վ այսուհետ պետք է հարգի մեզ:-հարցական
• Զարթնի՛ր և ողբա՛ այն, ինչ էլ չենք կարող ետ բերել:-հրամայական 
• Երկու օրից գնա,. կհասնեմ քաղաք, հետո կխոսենք: -պատմողական

Պատմողական նախադասություն

1. Հաստատական
2. Ժխտական

Նշի՛ր պատմողական նախադասությունների տեսակները: 

• Ինձ հեռվից չի կանչում, չի ժպտում, խաղաղ է հիմա ամեն ինչ:-ժխտական
• Ութ նշանավոր բանաստեղծներ էին ապրում արքունիքում: -հաստատական

Հարցական նախադասություն 

• Բուն հարցում ( Ի՞նչ է այդ գետակի անունը):
• Հարցում-հաստատում  (Դու իմ ասածները կանես, չէ՞):
• Հարցում-ժխտում (Ո՞վ կթողնի նրան այդ գործը կատարել)
• Ճարտասանական կամ անպատասխան հարցում (Ի՞նչ եմ անում այս կողմերում, ի՞նչ եմ կորցրել, չեմ գտնում):

Կետադրի՛ր նախադասությունները: 

—Դու ինձնից ի՞նչ ես պահանջում, — հարցեց Սահակը: 

Սահակը Արմենին հարցրեց, թե իրենց ինչ է պահանջում: 

—Ո՞վ է ինձ սպասում:

Ինչպե՞ս չսիրեմ երկիր իմ կիզված: 

Հրամայական նախադասություն

Արտահայտում է հրաման, հորդոր, խնդրանք, հանձնարարական:

Արգելական հրամայական՝  մի: 

Կետադրի՛ր նախադասությունները: 

Լիլի՛թ, ների՛ր ինձ:

Մի՛ հիշիր  ինձ այդպես մի՛ գթա:

Լռե՛լ և սպասե՛լ նոր հրահանգների: 

Խաղաղ անցիր, մի՛ սպասիր :

Բացականչական նախադասություն

Այս նախադասությունների բուն նպատակը լսողի մեջ հույզ, զգացմունք առաջացնելն է: 

Կետադրի՛ր

Ա՜խ, մայրի՛կ ջան, մեծ է թախիծս:
Ավա՜ղ, ոչինչ չի փոխվել: 

Տնային աշխատանք

1. Ուշադրությո´ւն դարձրու  ընդգծված բառակապակցություններին և փորձի՛ր պարզել,  թե ո´ր բառակապակցությունների մեջ մտնող բառերն են համադաս (համազոր) անդամներ, և որո՛նք լրացում-լրացյալ (բառերից յուրաքանչյուրն ի՞նչ հարցի է պատասխանում):

Ցանքերի համար բոլորովին էլ անվնաս չէ գետաձիերի ընտանիքի զբոսանքը:
Մեծհոտերով պահվող այծերն ու ոչխարները շատ արագ կարող են մերկացնել հողը:
Կղզու նահանգապետը պիտի ընտրեր կա´մ ծառերը, կա´մ այծերը:
Շատ երկրներում այգիների սրսկումը նապաստակների վերացման պատճառ դարձավ:
Այգիները, պարտեզները, վարելահողերը և մարգագետիններն ավելի ու ավելի հաճախ են լցվում քիմիական նյութերով: Դրանով ուզում էին ոչնչացնել մոլախոտերը:
Վարար և արագահոս գետերը քանդում են բուսականությունից զրկված և թուլացած ափերը:

2. Փորձի՛ր բացատրել Ա և Բ խմբերի բառակապակցությունների տարբերությունը (հարցերի միջոցով պարզի՛ր նրանց մեջ մտնող բառերի հարաբերությունը):

Ա. Ծառերն ու ծաղիկները: Ծովերն ու օվկիանոսները: Ոչ թե հավ, այլ մուկ: Ո՛չ մարդ, ո՛չ կենդանի: Թե՛ տուն, թե՛ փողոց:

Բ- Թռչունների ձվեր: Պատահաբար տեսնել: Անտառում գցել: Քիմիական գործարան: Մարդկանց երկիր: Գարնանն աճել: Ակտիվորեն մասնակցել:

3. Տրված բառակապակցությունները երկու խմբի բաժանի’ր ըստ նրանց մեջ մտնող բառերի հարաբերության և անվանի´ր խմբերից յուրաքանչյուրը:

Հացահատիկ ցանել: Ուրիշ երկրներ: Ձկներ և խեցգետիններ: Բացասական հետևանքներ: Թե՛ծովում, թե՛ ցամաքում: Խոհեր և զգացմունքներ: Զգացմունքներով ապրել:

4. Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր տրված նախադասություններով:

Բազմախոստում է կենդանիների աշխարհը, ո՞ր :  Օձերի որոշ տեսակներ, ո՞ր դեպքում, ջերմության հազարերորդական աստիճանի փոփոխությանն արձագանքում են:  Չղջիկն այնքան նուրբ լսողություն ունի, որքա՞ն : Արու թիթեռնիկն իր «անտենայով» իմանում է էգի տեղը նույնիսկ այն դեպքում, ո՞ր դեպքում: Ե՞րբ, հնարավոր կլինի արտասովոր զգայուն ռադիոաստղադիտակներ ստեղծել: Իսկ դա հնարավորություն կտա լսելու ազդանշաններ, ինչպիսի՞:
Դրանից գիտնականները սովորելու շատ բան ունեն: Անգամ շատ հեռու են լինում քամու կամ կրակի գոտուց: Իր ծղրտոցից երկու հազար անգամ ավելի բարձր աղմուկի մեջ էլ մոծակի բզզոցը լսում է: Նա հինգ կիլոմետր հեռու է լինում: Գիտնականները թիթեռնիկի «անտենայի» ու չղջիկի լսողական ապարատի աշխատանքի սկզբունքը հասկանան: Դրանց աղբյուրը ինչ-որ տեղ տիեզերքում է:

1․ К следующему занятию мне нужно написать небольшой доклад о творчестве художника И. Левитана. 2․ В романе М. Булгакова “Мастер и Маргарита” описываются события, происходящие в Москве 20-х годов прошлого века. 3․ Музыку к своей опере “Пиковая дама” П. Чайковский написал за очень короткий срок. 4․ Основные закономерности порядка слов в русском языке были описаны в 60-70-е годы прошлого века. 5․ В сочинениях студенты описывают свои самые интересные впечатления от поездки в Среднюю Азию. 6․ Он хотел описать всю красоту увиденного, но ему не хватало слов. 7․ Для детей писавших много интересных, увлекательных книг. 8․ Чтобы красочно описать какое-либо, событие, надо обладать даром рассказчика.

1. Соседка смотрела в окно.

2. Друг спросил меня.

3. Отец спрашивал о футболе.

4. Мать смотрела мой дневник.

5. Прохожий спросил какое время.

6. Директор спросил ученика.

7. Преподаватель посмотрел в тетрадь.

8. Группа смотрит кино.

9. Меня спросили мою фамилию.

10. Старик просил о помощьи

11. Они спрашивают этот адрес.

12. Посмотреть телефонный номер.

А.
1. Мальчик (учил — выучил) учил стихотворение час.

2. Маша (убирала — убрала) убирала комнату все утро.

3. Николай Иванович (читал — прочитал) читал газету полчаса.

4. Брат (готовился — подготовился) готовился к докладу неделю.

5. Сестра (мыла — вымыла) мыла посуду 20 минут.

6. Врач (осматривал — осмотрел) осматривал больного полчаса.

7. Машинистка (будет печатать — напечатает) будет печатать статью 3 часа.

8. Учитель (проверял — проверил) проверял тетради школьников полтора часа.

9. Гостиницу (строили — построили) строили год.

10. Вчера весь вечер мы (смотрели — посмотрели) смотрели телевизор.

11. Ты долго (читал — прочитал) читал эту книгу?

Б.
1. Мать (готовила — приготовила) приготовила завтрак за полчаса.

2. Отец (мыл — вымыл) вымыл машину за 40 минут.

3. Школьники (будут осматривать — осмотрят) осмотрят музей за 2 часа.

4. Дети (поливали — полили) полили цветы в саду за час.

5. Мы (ели — поели) поели за 20 минут.

6. Сережа (решал — решил) решил задачу за четверть часа.

7. Мне (ремонтировали — отремонтировали) отремонтировали машину за 3 дня.

8. Дети (делали — сделали) сделали уроки за час.

9. Студент (переводил — перевел) перевел статью за 25 минут.

10. Друзья (играли — сыграли) сыграли партию в шахматы за 2 часа.

1. Вчера преподаватель объяснил новое грамматическое правило. Дома студент учил это правило полчаса. Наконец выучил.

2. Вчера Анвар был в театре. Там он встретил человека, который поздоровался с ним. Анвар долго вспоминал, где он видел этого человека.
Наконец вспомнил.

3. Виктор хотел купить новый костюм. Во вторник вечером он поехал в магазин «Одежда». В магазине Виктор долго выбирал костюм. Наконец выбрал.

4. Недавно Луис взял в библиотеке интересную книгу. Он читал эту книгу всю неделю. Наконец прочитал.

5. Завтра будет контрольная работа. Сегодня студенты долго повторяли правила, делали упражнения. Наконец сделали.

6. У меня есть подруга Ольга. Она долго не приходила ко мне в гост. Наконец пришла.